Hiện tượng lốp bị nâng khỏi mặt đường đọng nước khiến xe mất lái, trượt và lật là nguyên nhân phổ biến của những tai nạn khi đi dưới trời mưa. Để tránh tình huống đó, bạn nên đi chậm, giữ khoảng cách an toàn với xe phía trước, thường xuyên bảo dưỡng lốp và thay cần gạt nước định kỳ để đảm bảo tầm nhìn.

Nằm trong vùng nắng lắm mưa nhiều như Việt Nam, đi dưới trời mưa là chuyện thường ngày như cơm bữa. Những cơn mưa thường sinh ra nhiều yếu tố nguy hiểm như hạn chế tầm nhìn, giảm độ bám giữa lốp và mặt đường, khó đoán trước tình huống lái do các xe khác cũng trong hoàn cảnh tương tự. Không chỉ khi đi trong thành phố, kể cả trên đường cao tốc, nơi có mật độ xe không cao và dễ lái, thì gặp trời mưa, bạn cũng nên cẩn trọng.

Nguyên nhân xe giảm độ bám đường khi trời mưa

Chiếc xe cần phải có độ bám đường để tăng tốc, chuyển hướng và dừng lại. Những chiếc lốp có thể đạt độ bám đường tối đa trên mặt đường sạch và khô. Khi thêm các tạp chất như chất bẩn, nước… độ bám của lốp trên bề mặt đường sẽ giảm. Kết quả là quỹ đạo của xe sẽ bị tác động theo kết cấu của mặt đường. Ví dụ, mặt đường có kiểu răng cưa sẽ có độ bám lớn khi ướt nhưng nếu chúng quá trơn và nhẵn, bánh xe chỉ quay tròn chứ không lăn. Bề mặt đường mòn dần trong nhiều năm cũng khiến độ bám đường giảm đáng kể khi bị ướt.

Những cơn mưa rào đầu tiên sau một thời gian dài khô nóng ẩn chứa nhiều mối nguy hiểm hơn bởi các chất bẩn (như dầu bị khô, mỡ bị khô, đất khô) bắt đầu tan ra và láng trên đường. Vì vậy, bạn cần vững tay lái vững khi đang đi mà gặp một trận mưa rào.

Lớp nước giữa lốp - mặt đường và hiện tượng hydroplaning

Bên cạnh kết cấu mặt đường, kiểu lốp và chất lượng lốp cũng đóng vai trò quan trọng vào độ bám đường khi gặp trời mưa. Loại lốp 4 mùa có rãnh rộng và sâu trên bề mặt để thoát nước một cách dễ dàng trong khi lốp dành cho mùa khô có rãnh nhỏ, diện tích tiếp xúc (hay còn gọi là ta-lông lốp) lớn. Một chiếc lốp khi bị mòn dù thuộc kiểu nào cũng giảm khả năng thoát nước và giảm độ bám đường.

Khi bạn càng đi nhanh, lượng nước cần giải phóng khỏi bề mặt lốp càng lớn. Vì vậy, khi tăng tốc độ, nước sẽ hình thành lực xi-phông (lực hút nước) tạm thời giữa ta-lông lốp và mặt đường. Hiện tượng đó được gọi dưới cái tên hydroplaning (lực nâng thủy lực) tương tự như xuồng máy “bốc đầu” khi đi với tốc độ cao trên mặt nước hay thủy phi cơ cất cánh. Khi lực xi-phông đủ lớn, nó sẽ nâng bánh xe lên khỏi mặt đường (khoảng 25 mm) và khiến độ bám giảm xuống bằng không.

Đây là một trong những hiện tượng cực kỳ nguy hiểm bởi khi đó, chỉ cần chuyển hướng lái đột ngột, toàn bộ chiếc xe sẽ bị trượt và mất lái. Để kiểm soát những tình huống như vậy, cách duy nhất là bạn từ từ giảm chân ga trong khi vẫn phải giữ nguyên hướng lái và chờ đến khi chiếc xe chậm lại tới mức hydroplaning mất, độ bám đường hồi phục và có thể điều khiển được.

Khi có nguy cơ xuất hiện hiện tượng hydroplaning (mưa lớn hoặc nước đọng nhiều), một dấu hiệu nhỏ sẽ xuất hiện. Khi lái xe ở tốc độ vượt quá 50 km/h, bạn cảm thấy tay lái nhẹ và không còn “cảm ứng” với những thay đổi, đó là lúc hydroplaning xảy ra. Bạn không bao giờ được chủ quan với những chi tiết nhỏ đó vì kể cả trong trường hợp không tăng tốc, vùng “ngập nước” trên lốp và bề mặt đường quá mềm có thể gây ra hydroplaning kéo dài tới khi mất lái thực sự.

Giải pháp tránh nguy hiểm khi đi mưa

Giải pháp duy nhất trong tầm tay của bạn và thật sự hữu ích là hãy lái xe chậm và duy trì khoảng cách an toàn với xe trước để sẵn sàng dừng lại bất cứ khi nào. Thêm nữa, bạn nên tránh việc tăng tốc đột ngột (đặc biệt tại các khúc cua) và đừng đặt mình vào những tình huống phải phanh gấp. Nếu thấy không thể dừng xe để tránh va chạm, hãy đánh tay lái để chiếc xe quay quanh trước chướng ngại vật vì hệ thống chống bó cứng phanh ABS có thể giúp bạn vừa duy trì tay lái để hành động và vừa phanh cùng một lúc.

Trên những chiếc xe lắp ABS, công việc đơn giản của tài xế là nhấp chân phanh và mọi việc còn lại do hệ thống ABS đảm nhiệm. Hãy bỏ qua bất cứ xung động nào mà bạn cảm nhận từ bàn đạp phanh, tiếng kêu hay tiếng động nào (dấu hiện cho thấy ABS được kích hoạt) và giữ chân phanh thật chặt. Nếu xe không có ABS, bạn sẽ phải tự điều chỉnh chân phanh sao cho xe giảm tốc một cách như ý, nghĩa là không gây bó phanh và lốp không bị trượt. Nếu phanh bị bó, lực phanh tổng thể sẽ giảm đi và bạn sẽ mất kiểm soát toàn bộ.

Bảo dưỡng đề phòng trời mưa

Từ quan điểm bảo dưỡng, có nhiều cách để bạn có đảm bảo an toàn khi lái xe dưới mưa. Đầu tiên là đảm bảo áp suất lốp phải đủ chỉ tiêu kỹ thuật và nên thay những chiếc lốp đã quá mòn.

Thông thường, một chiếc lốp nên thay mới sau 120.000 km. Nếu có điều kiện và thay 2 lần lốp trong cùng quãng đường trên, bạn có thể giảm hiện tượng ozon hóa, mài mòn. Một điều lưu ý nhỏ khác là hãy thay cần gạt nước thường xuyên để đảm bảo tầm nhìn khi gặp mưa.

Xe360.vn (nguồn vnexpress)